کد مطلب:3800 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:15

گنجینه پرسمان » اجتماعي و فرهنگي

اگر لذتهاي معنوي نيز به اندازه لذات مادي ، قوي ونشاط آور مي بود ، عده بيشتري ازمردم وبه ويژه جوانان به سوي امور معنوي گرايش پيدانمي كردند؟

حضرت امام مي فرمايند: (( راه آخرت راهي است كه جز با قدم اختيار نمي توان آن را پيمود سعادت بازور حاصل نشود فضيلت وعمل صالح بدون اختيار فضيلت نيست وعمل صالح نمي باشد وشايد معناي آيه شريفه ((لااكراه في الدين))نيزهمين باشد بلي ، آنچه درآن اِعمال اكراه و اجبارمي توان نمود صورت دين الهي است نه حقيقت آن.))(1)

آيت الله مصباح نيز در اين زمينه فرمودند : (( دين داراي سه بخش اعتقاد قلبي ، اقرار زباني وعمل به دستورات ديني است اما ركن اساسي دين اعتقاد قلبي وباور است وبه همين دليل هيچ كس را نمي توان مجبور به پذيرش اعتقادي خاص كرد معتقدات هر كس در صندوقچه فكر وقلب اوست كه براي كسي دسترسي به آنجا ممكن نيست ومعناي آيه شريفه بيان همين امر واقعي وتكويني است كه گوهر دين قابل اكراه واجبار نيست .)) (2) از ديگر شواهد بحث نحوه بيان آيه شريفه است چنانكه فرمود :لااكراه ( يعني اكراهي در دين نيست )واين بدين معناست كه امكان تحقق چنين امري (اجبار در دين ـ اعتقاد قلبي ) وجود ندارد كه اگر امكانش بود فعل نهي استعمال ميشد بدين صورت كه : (( لا تكره )) (اجبار نكنيد ) چنانكه در آياتي ديگر مي فرمايد : ((لا تكرهوا فتياتكم علي البغاء))(3) (دخترانتان را به فحشاء مجبور نكنيد ) واما آيا در مورد اقرار دين به لسان وتظاهر به دين در عمل اجبار جايز است يا خير ؟ در اين بخش بايد گفت: در حكومت اسلامي پيروان ساير اديان وحتي كفار غير حربي( در محدوده اجتماع خود وامورات شخصي )در عمل به اعتقادات خود آزادي عمل دارند .

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1)آداب الصلوه، حضرت امام خميني ،ص37 3) سوره نور ، آيه 33

2) پرسش ها وپاسخها ، آيت الله مصباح ، ج 4، ص 38



وليكن از آنجا كه حتي طبق اصول دموكراسي ، اقليت ، تابع قانون اكثريت است و طوائف ذكر شده از غير مسلمانان، اقليت جامعه را تشكيل مي دهند موظف به رعايت شئونات اسلامي در جامعه مي باشند و چنانچه منكري از آنها در جامعه ظهور كند مانند سائرين از سوي حكومت و مردم مورد نهي قرار خواهند گرفت .

بنابراين همانطوركه همه افراد جامعه موظف به رعايت قوانين راهنمايي ورانندگي هستند وبا فرد متخلف از اين قوانين برخورد مي شود ، با افرادي هم كه قوانين اجتماعي را زير پا مي گذارند برخورد خواهد شد.

حضرت آيت الله مصباح در اين زمينه مي فرمايند : (( خلاصه اينكه اسلام مبارزه با اسلام وتوطئه عليه نظام وتجاهر به فسق را اجازه نمي دهد وبا اين امر با نهايت شدت مخالفت مي كند . اسلام در جاي خود رحمت ورأفت ومدارا وتسامح ودر جايي ديگر شدت وغلظت وخشونت وسختگيري را روا مي دارد . در اسلام بتي بنام آزادي ودموكراسي كه بالاتر وبرتراز دين باشد، وجود ندارد در فرهنگ غربي دين تنها در حد يك سري توصيه هاي اخلاقي ، است مانند سفارشهاي يك حكيم وواعظ كه بعضي از مردم عمل مي كنند وبرخي ديگر هم عمل نمي كنند گناهكار هم خود مي داند وكشيش وكليسا وخدايش . همانگونه كه اگر كسي دروغ بگويد ويا غيبت نمايد او رابازداشت نمي كنند شراب خواري وقمار بازي وعريان گردي هم همچنين است لذا اگر به زن نيمه عرياني بگويند چرا اينگونه به كوچه وخيابان آمده اي ؟ پاسخ مي دهد ، به شما ارتباطي ندارد واصلاً به چه حقي به خود اجازه مي دهيد در امور ديگران دخالت كنيد، وچه بسا كار به شكايت ودادگاه هم بيانجامد . در ممالك اسلامي وجامعه ما نيز رفته،رفتهبعضي به دنبال چنين نگرش وآزادي اي هستند در حالي كه جامعه ما با جامعه غربي واسلام با مسيحيت مطرح در آنجا بسيار تفاوت دارد زيرا همانگونه كه گفته شد در اسلام علاوه بر فريضه امر به معروف ونهي از منكر ونظارت عمومي ، دولت هم بايد از تظاهر به فسق وتجاوز به حرمت ها جلوگيري كند .))(1)

براين اساس كه مراد آيه را ازكلمه دين اعتقاد قلبي دانستيم وهراعتقاد و مسلكي را مي تواند شامل شود بايد توجه داشت كه استناد به اين آيه شريفه درتوجيه آزاديهاي رفتاري وعملكردهاي اجتماعي استناد كاملا نادرستي است. بنابراين كسي نمي تواند با استناد به اين آيه شريفه خود را آزاد و بي تعهد نسبت به قوانين اجتماعي اسلام بداند.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــ

1) استاد مصباح ، پرسشها و پاسخها ، جلد 4 ، ص 39